Er ligt een nieuw wetsvoorstel op tafel in Den Haag dat grote gevolgen kan hebben voor zelfstandigen: de Zelfstandigenwet. Het voorstel is ingediend door Kamerleden van VVD, D66, CDA en SGP, en is bedoeld als opvolger van de Wet DBA (en de eerder voorgestelde Wet VBAR)
Of de wet er daadwerkelijk komt, is nog niet zeker. Het voorstel ligt nu ter consultatie bij experts en belangenorganisaties. Pas daarna buigt de Kamer zich erover. Maar als het doorgaat, heeft dat serieuze impact op de manier waarop zelfstandigen (en opdrachtgevers) werken.
In dit artikel lees je wat er in het voorstel staat—en wat het mogelijk voor jou betekent.
Waarom een nieuwe wet?
Volgens de indieners is de huidige situatie zowel onduidelijk als oneerlijk. Veel zelfstandigen weten niet waar ze aan toe zijn: voldoe je écht aan de voorwaarden voor ondernemerschap, of loop je het risico dat je achteraf als werknemer wordt aangemerkt?
Daarnaast is er kritiek op het gebrek aan bescherming. Zelfstandigen hebben vaak geen arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) of pensioenopbouw. Gaat het mis, dan zijn de financiële gevolgen groot.
Ook opdrachtgevers zitten met vragen. Het risico dat een ingehuurde zzp’er later tóch als werknemer wordt gezien, maakt velen huiverig. De nieuwe wet moet deze onzekerheid verminderen.
Wat staat er in het voorstel?
1. Zekerheid vooraf over je status als zelfstandige
Er komt een wettelijk toetsingskader dat vooraf duidelijk maakt of je wel of geen ondernemer bent. Voldoe je aan de voorwaarden, dan mag je werken als zelfstandige. De toets is onder andere gebaseerd op:
- Inschrijving bij de KvK
- Werken voor meerdere opdrachtgevers
- Zelf je tarief en werktijden bepalen
- Eigen marketing voeren
- Ondernemersrisico dragen (bijv. geen doorbetaling bij ziekte)
Een opvallende wijziging: het omstreden criterium ‘inbedding van werkzaamheden’ vervalt.
2. Verplichte sociale voorzieningen – met vrije invulling
Zelfstandigen moeten aantoonbaar iets geregeld hebben voor AOV en pensioen, maar zijn vrij in hoe ze dat doen. Mogelijkheden zijn onder andere:
- AOV via een verzekeraar
- Deelname aan een broodfonds of schenkkring
- Zelf sparen, beleggen of investeren
- Vastgoed of vermogen als buffer
Zolang je kunt laten zien dat je iets hebt geregeld, voldoe je aan de verplichting.
3. Meer papierwerk, minder grijze gebieden
Om je zelfstandige status vast te leggen, moet je waarschijnlijk extra documentatie kunnen overleggen: bijvoorbeeld opdrachtbevestigingen, inkomstenoverzichten of bewijs van pensioenopbouw.
Je hoeft dat niet per opdracht te doen. Er komt een landelijke toetsingscommissie die bindende uitspraken kan doen over twijfelgevallen.
4. Duidelijkheid voor opdrachtgevers
Opdrachtgevers kunnen straks vooraf toetsen of een werkrelatie écht zelfstandig is. Dat maakt de drempel om zzp’ers in te huren mogelijk lager, omdat het risico op naheffingen kleiner wordt.
5. Belgisch model als inspiratie
De werkrelatietoets is grotendeels gebaseerd op het Belgische model. Daarin wordt o.a. gekeken naar:
- Vrijheid van werktijden
- Geen directe aansturing
- Zelf bepalen hoe het werk wordt gedaan
- Eigen investering en risico
6. Bindende uitspraken en sectorafspraken
Een landelijke commissie kan straks praktijkgevallen beoordelen en uitspraken doen die richtinggevend zijn. In sectoren waar veel misbruik voorkomt—zoals bouw en logistiek—kunnen aanvullende afspraken worden gemaakt. Andere sectoren worden daar niet mee belast.
Wat is het doel van deze wet?
De indieners noemen drie hoofddoelen:
- Minder schijnzelfstandigheid en verkapte dienstverbanden
- Meer rechtszekerheid voor zelfstandigen
- Meer solidariteit: zelfstandigen moeten net als werknemers iets opbouwen voor later
Tot slot
Het wetsvoorstel is nog niet definitief. De komende maanden volgen gesprekken en aanpassingen. Maar dat er iets gaat veranderen in de manier waarop zelfstandigheid wettelijk wordt getoetst, lijkt onvermijdelijk.
Bij Born4Jobs blijven we de ontwikkelingen volgen—zeker ook met het oog op onze community van creatieve professionals.
Bron: Knab
Werk je als zelfstandige in de media- of creatieve sector en vraag je je af wat dit voor jou betekent? Neem gerust contact met ons op!
